خواستگاری
اگر خواستگاری را به معنای تقاضای ازدواج و پیشنهاد تشکیل خانواده از سوی مرد بدانیم، زمینه‌ای برای ازدواج دختر و پسر است. پیوند ازدواج از طریق خواستگاری، در هر شهر و منطقه‌ای همراه با آداب و رسوم خاصی است که ممکن است از جایی به جایی دیگر متفاوت باشد. از آدابی که در همه اقوام جهان موجود است و به نوعی انجام و رعایت نمودن شرایط آن در بیشتر ملل دنیا لازم بوده و یک نوع ادب اجتماعی به حساب می‌آید، مسئله خواستگاری است؛ و این بدین معنی است که اطرافیان زمینه ازدواج دختر و پسر را فراهم نمایند. برای این امر می‌توان گفت، مادر و خواهر پسر، بهترین افراد برای خواستگاری دختر هستند، و برای دختر نیز پدر بهترین مشاوره می‌تواند باشد. نکته‌ای که باید توسط دختر و پسر در خواستگاری رعایت شود طرز صحبت و گفتگو میان آن‌ها است. این گفتگو باید به صورت کنایه و احترام ولی صریح باشد و این به اقتضای رعایت ادب اجتماعی در دستورات اسلام است که به آن تأکید شده است. مسلماً در گفتگوهای اولیه بین دختر و پسر اختلاف نظراتی پیش می‌آید که طبیعی‌ترین اتفاق میان آن‌ها است. بنابراین اگر طی پرسش و پاسخ‌ها هیچ اختلاف نظری وجود نداشته باشد باید به درستی ارتباط کمی شک کنیم، چرا که این یعنی یک نفر خودش را نادیده گرفته تا این ارتباط حتما به ازدواج ختم شود و این نادیده گرفتن پس از مدتی تبعات خودش را نشان می‌دهد. چرا که هیچ‌کس برای همیشه نمی‌تواند خودش و رفتارش را طبق سلیقه دیگری تنظیم کند. بنابراین وقتی در حال پاسخ دادن به سوالات طرف مقابل هستیم همانی را بگوییم که به آن باور داریم و وقتی پاسخی می‌شنویم که انتظارش را نداریم، نگران و ناراحت نشویم.
نامزدی و کارکردهای آن
یکی از مراحل حساس، در زندگی مشترک دو انسان، فاصله بین عقد و عروسی است. چنانچه به این دوران بصورت ظریف و ماهرانه نظر نشود و به وظایف آن دوران دقت نگردد، در بالندگی و پرباری و استحکام دوران‌های بعدی تأثیر فراوانی خواهد گذاشت. در دوران نامزدی دو طرف می‌توانند با روحیات، خصوصیات، اخلاق و بسیاری از موارد دیگر تا حدودی آشنایی پیدا کنند و در مورد بسیاری از مسائل به توافق برسند.
دوران نامزدی از شیرین‌ترین دوران زندگی به حساب می‌آید که بعضی‌ها به مبالغه گفته‌اند، یک روز دوران نامزدی، بهتر از یک سال دوران بعد از عروسی است. شاید این سخن کمی مبالغه آمیز باشد ولی باید این حقیقت را قبول کرد که دوران نامزدی واقعا از بعضی جهات دوران شیرین و سازنده‌تر از دوران پس از عروسی است.
نامزدی دارای کارکردهای زیادی است که عمده‌ترین کارکردهای آن عبارتند از:
1. عمیق‌تر شدن آشنایی. نامزدی این فرصت را فراهم می‌کند که نه تنها فرد مقابل را بهتر بشناسیم، بلکه با خانواده و شبکه دوستان و ارتباط‌های او بهتر آشنا شویم.
2. آمادگی برای ورود به زندگی مشترک. زندگی مشترک به یک سری آمادگی‌هایی غیر از آمادگی اقتصادی، آمادگی عاطفی و فکری نیاز دارد.
فرایند نامزدی امکان می‌دهد فرد به تدریج از خانواده اصلی خود جدا و وقت خود را با خانواده همسر و فردی که قرار است در آینده همسرش شود بگذراند.
3. قطعیت در تصمیم گیری. در دوران نامزدی فرد این فرصت را دارد که تصمیم خود را بازنگری کند. با شناخت بیشتری که نسبت به نامزد خود پیدا می‌کنیم به درستی و نادرستی انتخاب خود بهتر پی می‌بریم و در صورتی که تصمیم درستی گرفته باشیم طبیعتا با اطمینان بیشتری آن را ادامه می‌دهیم. ولی اگر احیانا متوجه شویم که انتخاب ما انتخاب درستی نبوده است، این فرصت وجود دارد که بدون آسیب جدی از یکدیگر جدا شویم. بنابراین نامزدی این امکان را فراهم می‌کند که انتخاب همسر در دو مرحله اتفاق بیفتد:
مرحله اول ابتدای نامزدی است که افراد به یکدیگر قول ازدواج می‌دهند و با هم نامزد می‌شوند.
مرحله دوم در پایان نامزدی است که افراد تصمیم به عقد رسمی می‌گیرند.
به لحاظ قانونی و عرفی این حق به نامزدها داده شده است در صورتی که به هر دلیلی نخواستند با یکدیگر ازدواج کنند، از هم جدا شوند.
